Posts

Showing posts with the label အတွေးခေါ်ပညာရှင်

ARISTOTLE - ဂရိလူမျိုး အရစ္စတိုတယ် (Aristotle) (ဘီစီ ၃၈၄-၃၂၂) သည် ရှေးခေတ်ကမ္ဘာတွင် အကြီးကျယ်ဆုံးသော တွေးခေါ်ပညာရှင်နှင့် သိပ္ပံပညာရှင်ဖြစ်သည်။

Image
အရစ္စတိုတယ် ဂရိလူမျိုး  အရစ္စတိုတယ်  (Aristotle) (ဘီစီ ၃၈၄-၃၂၂) သည် ရှေးခေတ်ကမ္ဘာတွင် အကြီးကျယ်ဆုံးသော တွေးခေါ်ပညာရှင်နှင့်  သိပ္ပံ ပညာရှင်ဖြစ်သည်။ ရိုးရိုးယုတ္တိဗေဒ (Formal Logic) ဖြင့် ဒဿနိကဗေဒ ကို ရှုထောင့်ပေါင်းစုံမှ အသက်သွင်းသူအဖြစ် ကျော်ကြားသည်။ အရစ္စတိုတယ် ( ဘီစီ  ၃၈၄-၃၂၂) အရစ္စတိုတယ် အား ဘီစီ ၃၈၄တွင် ယနေ့  မက်စီဒိုးနီးယားနိုင်ငံ ၊ စတာဂီရာ (Stagira) တွင် ဖွားမြင်သည်။ ဖခင်မှ ထင်ရှားသည့် ဆေးဆရာတစ်ဦး ဖြစ်သည်။ အသက် ၁၇ နှစ်တွင်  ပလေတို (Plato)၏ အကယ်ဒမီကျောင်းတွင် တက်ရောက်ကာ ထိုခေတ်က အထက်တန်းကျသည့် ပညာရပ်များကို ဆည်းပူးသည်။ ထိုအချိန်မှစကာ  ပလေတို  ကွယ်လွန်သည့် နောက်ပိုင်းထိ စုစုပေါင်း နှစ်၂၀ ကြာ ထိုကျောင်းတွင် နေထိုင်ခဲ့သည်။ ဖခင်ထံမှ  ဇီဝဗေဒ  သဘောတရားများကို သဘောကျသည့်အလျှောက် လက်တွေ့သိပ္ပံကို ဦးစားပေးရန် အတွေးရခဲ့ဟန်တူသည်။ ပလေတိုထံတွင် တပည့်ခံစဉ်ကလည်း ဒဿနိကဗေဒဆိုင်ရာ တွေးခေါ်မှန်းဆခြင်း(Philosophical Speculation)ကို အထုံရခဲ့သည်။ ဘီစီ ၃၄၂ တွင် မက်စီဒိုးနီးယားသို့ ပြန်ရောက်လျှင် ဘုရင်ဖိလစ်၏ဖိတ်ကြားမှုကြောင့် ထိုစဉ်က အသက် ၁၃ နှစ်သာရှိသေးသည့်  အလက်ဇန္ဒား  ၏ဆရာအဖြစ် တာဝန်ယူ သင

PLATO (ပလေတို)

Image
ပလေတို  (Plato) ( ဘီစီ  ၄၂၇-၃၄၇) သည် အေသင် မြို့ပြ နိုင်ငံသား တစ်ဦး ဖြစ်ပြီး ကျော်ကြားသည့် အတွေးအခေါ် ပညာရှင် တစ်ဦး ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံရေးဒဿန (Political Philosophy)၊ ကျင့်ဝတ် (Ethics)၊ တက္ကိတ (Metaphysics) တို့ကို စတင်ဟောပြောပို့ချသူလည်းဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် သူ၏ဒဿနများကို သင်ကြားပို့ချနေသည်မှာ နှစ်ပေါင်း ၂၃၀၀ ဝန်းကျင်ရှိနေပြီဖြစ်သည်။ ပလေတို Plato: copy of portrait bust by Silanion မွေးဖွား ၄၂၈/၄၂၇ သို့မဟုတ် ၄၂၄/၄၂၃ ဘီစီ အေသင် ကွယ်လွန် 348/347 BC (age  c.  80) အေသင် နိုင်ငံလူမျိုး ဂရိ ခေတ် ရှေ့ခေတ် အတွေးအခေါ် ဒေသ Western philosophy ဖီလိုဆိုဖီဂိုဏ်း/ကျောင်း (school) ပလေတိုဝါဒ အဓိက စိတ်ဝင်စားရာ အနုပညာ ၊  စာပေ ၊  နိုင်ငံရေး ၊  ပညာရေး ၊  တရားမျှတမှု ၊  မိသားစု မှတ်သားလောက်သည့် အတွေးအကြံ Theory of Forms, Platonic idealism, Platonic realism,  hyperuranion ,  metaxy ,  khôra သူ့အပေါ်ဩဇာလွှမ်းမိုးမှုများ ဆိုကရေးတီး ၊ Homer, Hesiod, Aristophanes, Aesop, Protagoras, Parmenides, Pythagoras,  Heraclitus ,  Orphism သူ၏ဩဇာလွှမ်းမိုးခံ Most of Western philosophy that came after his works ဘီစီ