Antoine De Lavoisier (ဓာတုဗေဒ ဖခင်ကြီး)

ပြင်သစ်သိပ္ပံပညာရှင် အန်ထော်နီလောရင့် ဒီ လဗွိုင်စီယာ(အင်္ဂလိပ်: Antoine De Lavoisier )သည် ခေတ်သစ်ဓာတုဗေဒ၏ ဖခင်ကြီးအဖြစ် အသိအမှတ်ပြုခံရသူဖြစ်သည်။

ပြင်သစ်သိပ္ပံပညာရှင် အန်ထော်နီလောရင့် ဒီ လဗွိုင်စီယာ(Antoine De Lavoisier )

၁၇၄၃ ခုနှစ်တွင် ပါရီ၌ ၎င်းကို မွေးဖွားလာချိန်က ဓာတုဗေဒသိပ္ပံမှာ ရူပဗေဒ၊ သင်္ချာ၊ နက္ခဗေဒ ပညာရပ်များထက် များစွာအလှမ်းဝေးကျန်ရစ်ခဲ့သည်ကို တွေ့ရလေသည်။ ဓာတုဗေဒပညာရပ်မှာ စုစုစည်းစည်းမရှိသေး။ ပညာရှင်များက တစ်စစီ ရှာဖွေထားကြသည့် အဆင့်သာရှိသေးသည်။ ၎င်းသည် ဓာတုဗေဒနှင့် ဇီဝဗေဒပညာသမိုင်းတွင်ထင်ရှားသည့်ပြင်သစ်သိပ္ပံပညာရှင်တစ်ဦးဖြစ်သည်။

မွေးဖွား

အန်ထော်နီလော့ရင့် ဒီ လဗွိုင်စီယာကို ၁၇၄၃ ခုနှစ် ဩဂုတ်လ ၂၆ရက်နေ့တွင် ပါရီမြို့၌ ချမ်းသာကြွယ်ဝသော မိသားစုမှ မွေးဖွားလာခဲ့သည်။ အသက်ငါးနှစ်အရွယ်တွင် ကွယ်လွန်သွားသော မိခင်ထံမှ အမွေများရရှိလိုက်သည်။ သူသည် ၁၇၅၄ ခုနှစ်မှ ၁၇၆၁ ခုနှစ်ထိ မာဇရင်ကောလိပ်သို့ တက်ရောက်ပညာသင်သည်။ ဓာတုဗေဒ၊ ရူပဗေဒ၊ နက္ခတ္တဗေဒနှင့် သင်္ချာပညာတို့ကို သင်ယူခဲ့သည်။ ထိုအပြင် သဘာဝသိပ္ပံ ပို့ချချက်များကိုလည်း တက်ရောက်သင်ယူသည်။

ဖော်ထုတ်ချက်များ

၎င်း၏ ပထမဦးဆုံး ဓာတုဗေဒ အဆိုအမိန့်တွေ့ရှိချက်များကို ၁၇၆၄ ခုနှစ်တွင် ထုတ်ဝေသည်။ ၎င်း၏ အသက် ၂၅နှစ်အရွယ်တွင် ပြင်သစ် အကယ်ဒမီသိပ္ပံ အဖွဲ့ဝင်တစ်ဦးအဖြစ် အရွေးချယ်ခံရသည်။ ၁၇၆၉ခုနှစ်တွင် ပြင်သစ်နိုင်ငံ၏ ပထမဆုံးသော ဘူမိဗေဒမြေပုံကို ဖော်ထုတ်ခဲ့သည်။ အသက် ၂၈နှစ်အရွယ်တွင် မာရီအင်နီပီယာရက်ပေါဇီနှင့် လက်ထပ်သည်။ ဇနီးဖြစ်သူ မာရီသည် ခင်ပွန်း၏ သိပ္ပံဆိုင်ရာ လုပ်ငန်းများတွင် များစွာ အထောက်အပံ့ပေးနိုင်သူဖြစ်သည်။ လဗွိုင်စီယာသည် ဓာတုပဟေဠိကွင်းဆက်ကလေးများကို အမှန်အကန်စုစည်းပေးပြီး fhgilhasgloaisrhjwrthjskdfhgiaujb kserjgmwn များကို စတင်ချမှတ်ပေးခဲ့သည်။ သူက ဖလိုဂျစ္စတန်သီအိုရီများကို မှားယွင်းကြောင်း၊ ဖလိုဂျစ္စတန်ကဲ့သို့ ပစ္စည်းဟူ၍ မရှိ၊ မီးလောင်ခြင်းမှာ ဓာတုပစ္စည်းများက အောင်ဆီဂျင်နှင့်ပေါင်းမိရာမှ လောင်ကျွမ်းခြင်းဖြစ်ကြောင်း ရှင်လင်းထားသည်။ ရေသည် ဒြပ်စင်တစ်ခုမဟုတ်၊ အောက်စီဂျင်နှင့် ဟိုက်ဒရိုဂျင်တို့ ပေါင်းစပ်ပါဝင်သည့် ဒြပ်ရောတစ်ခုဖြစ်သည်ဟု ရှင်းလင်းဖော်ပြခဲ့သည်။ လေသည်လည်း ဒြပ်စင်တစ်ခုမဟုတ်ဘဲ အောက်စီဂျင်နှင့် နိုင်ထရိုဂျင်ဒြပ်ရောဖြစ်သည်ဟု ဆိုသည်။ ၁၇၈၉ခုနှစ်တွင် သူ၏ ဓာတုဗေဒ ကျမ်းကြီးတွင် ယင်းအဆိုများကို ရှင်းပြထားသည်။

ရှင်းလင်းဖော်ထုတ်ချက်များ

တစ်ဖန် ဓာတုဓာတ်ပြုမှုတို့တွင် ဒြပ်ထု တည်မြဲမှုနိယာမကို ပထမဆုံး ရှင်းလင်းဖော်ထုတ်ပေးသည်။ ဓာတုဓာတ်ပြုမှုကြောင့် ဒြပ်စင်များအစီအစဉ်ပြောင်းလဲသွားသော်လည်း အလေးချိန်မပြောင်းလဲကြောင်း ၎င်းကရှင်းလင်းဖော်ထုတ်ပြနိုင်သည်။ ဇီဝဗေဒပညာရပ်တွင်လည်း အပင်နှင့် သက်ရှိသတ္တဝါများသည် လေထုမှ ရှူသွင်းလိုက်သည့် အောက်ဆီဂျင်ဖြင့် အတွင် ဩဂဲနစ်ပစ္စည်းများကို လောင်ကျွမ်းစေရာမှ စွမ်းအင်ကို ရယူကြောင်း ၎င်းကတင်ပြသည်။

ကွယ်လွန်

၎င်းသည် ဥပဒေဘွဲ့ရရှိခဲ့သော်လည်း ဥပဒေလုပ်ငန်းများကို မလိုက်စားဘဲ အုပ်ချုပ်ရေးနှင့် ပြည်သူ့လုပ်ငန်းများကို လုပ်ကိုင်ခဲ့သည်။ အခွန်စုဆောင်းရေးအသင်း ဖာမီဂျင်နရဲလီတွင် အမှုဆောင်ဖြစ်သည်။ ၁၇၈၉ ခုနှစ် ပြင်သစ်တော်လှန်ရေး အပြီးတွင် တော်လှန်ရေးအစိုးရက ၎င်းအားသံသယဝင်ခဲ့ကဖြင့် ဖာမီဂျင်နရဲလီ အဖွဲ့သား ၂၇ဦးနှင့် အတူ အရေးယူခြင်းခံရသည်။ ၁၇၉၄ခုနှစ် မေလ ၈ ရက်တွင် ၎င်းအပါအဝင် ၂၈ဦးတို့ ခေါင်းဖြတ်ကွပ်မျက်ခဲ့သည်။ နိုင်ငံအတွက်နှင့် သိပ္ပံကဏ္ဍများတွင် ၎င်း၏ အကျိုးပြုမှုများကို လျှောက်လဲပါသော်လည်း ခုံရုံးတရားသူကြီးများက ရိုင်းပျစွာ ပယ်ချပြီး ပြစ်ဒဏ်စီရင်ချက် ချမှတ်လိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။ ခေါင်းတစ်လုံးကို ဖြတ်ခြင်းကား တဒင်္ဂမျှသာ ကြာ၏။ သို့သော် "ထိုခေါင်းမျိုးကိုရရှိစေရန်ကား နှစ်ပေါင်းတစ်ရာကြာသော်မှ ရကောင်းနိုင်ခြေမည်မရှိ တကား" ဟူ၍ ၎င်း၏ရဲဘော် သင်္ချာပညာရှင် လာဂရိန့်က မှတ်ချက်ချလိုက်သည်။

#wikimyanmar

#zbhtet